Nhận thừa kế quyền sử dụng đất là một sự kiện pháp lý quan trọng, đòi hỏi người thừa kế phải thực hiện các thủ tục cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về việc đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, các quy định pháp luật liên quan và mức xử phạt nếu không tuân thủ, giúp bạn nắm vững quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Người thừa kế nhận thừa kế quyền sử dụng đất có phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai không?
Theo quy định của Luật Đất đai 2024, khi nhận thừa kế quyền sử dụng đất, người thừa kế có nghĩa vụ thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai. Cụ thể:
Điều kiện để thực hiện quyền nhận thừa kế quyền sử dụng đất
Căn cứ khoản 4 Điều 45 Luật Đất đai 2024, người nhận thừa kế quyền sử dụng đất được thực hiện quyền khi đã có một trong các loại giấy tờ sau:
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
- Hoặc đủ điều kiện để được cấp các loại giấy chứng nhận nêu trên theo quy định của pháp luật.
Nguyên tắc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất
Điều 131 Luật Đất đai 2024 quy định, đăng ký đất đai bao gồm đăng ký lần đầu và đăng ký biến động đất đai. Việc đăng ký này có thể thực hiện bằng hình thức trên giấy hoặc điện tử, và cả hai hình thức đều có giá trị pháp lý như nhau.
Quy định về đăng ký biến động đất đai khi nhận thừa kế
Theo khoản 1 và khoản 3 Điều 133 Luật Đất đai 2024, đăng ký biến động đất đai được thực hiện khi có thay đổi về quyền sử dụng đất, trong đó bao gồm trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất.
Cụ thể, đối với trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất, người sử dụng đất có trách nhiệm đăng ký biến động tại cơ quan có thẩm quyền trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày phân chia xong quyền sử dụng đất là di sản thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự hoặc kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Do đó, khi nhận thừa kế quyền sử dụng đất, người thừa kế phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai để được cơ quan chức năng xác nhận hoặc cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất khi nhận thừa kế cần tuân thủ đúng quy định.
Không đăng ký quyền sử dụng đất khi nhận thừa kế bị xử phạt bao nhiêu tiền?
Việc chậm trễ hoặc không thực hiện đăng ký biến động đất đai khi nhận thừa kế quyền sử dụng đất có thể dẫn đến việc bị xử phạt vi phạm hành chính.
Mức phạt tiền đối với hành vi không đăng ký biến động đất đai
Theo khoản 2 Điều 16 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, hành vi không thực hiện đăng ký biến động đất đai theo quy định tại các điểm a, b, i, k, l, m và q khoản 1 Điều 133 Luật Đất đai sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Biện pháp khắc phục hậu quả
Ngoài việc bị phạt tiền, người vi phạm còn phải buộc thực hiện đăng ký biến động đất đai theo quy định.
Lưu ý: Mức phạt tiền trên áp dụng đối với cá nhân. Đối với tổ chức, mức phạt sẽ gấp đôi mức phạt áp dụng cho cá nhân có cùng hành vi vi phạm.
Đất nhận thừa kế có cần nộp lệ phí trước bạ không?
Về nghĩa vụ tài chính, việc nhận thừa kế quyền sử dụng đất có quy định riêng về lệ phí trước bạ.
Miễn lệ phí trước bạ đối với trường hợp nhận thừa kế
Căn cứ khoản 10 Điều 10 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, việc miễn lệ phí trước bạ được áp dụng đối với nhà, đất nhận thừa kế hoặc là quà tặng giữa các đối tượng sau:
- Vợ với chồng.
- Cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ.
- Cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi.
- Cha chồng, mẹ chồng với con dâu.
- Cha vợ, mẹ vợ với con rể.
- Ông nội, bà nội với cháu nội.
- Ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại.
- Anh, chị, em ruột với nhau.
Điều kiện để được miễn lệ phí trước bạ là khi những trường hợp trên đây nay được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Các trường hợp phải nộp lệ phí trước bạ khi nhận thừa kế
Trong các trường hợp nhận thừa kế không thuộc các mối quan hệ được quy định tại khoản 10 Điều 10 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, người nhận thừa kế vẫn phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí trước bạ theo quy định của pháp luật.
