Từ năm 2026, quy định về thu hồi đất của Nhà nước sẽ có những thay đổi quan trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ ba trường hợp Nhà nước thu hồi đất mới và cách thức bồi thường cho cây trồng, vật nuôi khi đất bị thu hồi.
Ba trường hợp Nhà nước thu hồi đất mới từ 2026
Ngày 11/12/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết quy định về các cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật Đất đai. Theo đó, từ ngày 01/01/2026, sẽ có ba trường hợp Nhà nước thu hồi đất mới được bổ sung.
Trước đó, Chính phủ đã trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, trong đó đề xuất bổ sung các trường hợp thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, công cộng. Điều này thể hiện tinh thần của Nghị quyết 69-NQ/TW năm 2025. Cụ thể, ba trường hợp mới bao gồm:
1. Dự án trong khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế
Nhà nước sẽ thu hồi đất để thực hiện các dự án nằm trong khu thương mại tự do hoặc trung tâm tài chính quốc tế.
2. Thu hồi đất sau thỏa thuận sử dụng đất
Trong trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, nếu đã quá thời hạn phải hoàn thành thỏa thuận hoặc hết thời gian gia hạn mà vẫn chưa hoàn tất, nhưng đã đạt được thỏa thuận với hơn 75% diện tích đất và hơn 75% số lượng người sử dụng đất, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh sẽ xem xét thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.
3. Tạo quỹ đất thanh toán dự án BT và tiếp tục sản xuất, kinh doanh
Nhà nước thu hồi đất để tạo quỹ đất thanh toán cho các dự án theo Hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao). Đồng thời, đất sẽ được cho thuê để tiếp tục sản xuất, kinh doanh trong các trường hợp tổ chức đang sử dụng đất mà Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 Luật Đất đai 2024.
Những quy định mới này nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo lợi ích công cộng.
Những thay đổi trong quy định thu hồi đất từ 2026 mang đến nhiều cơ hội và thách thức.
Bồi thường cây trồng, vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất
Khi Nhà nước thu hồi đất, việc bồi thường đối với cây trồng và vật nuôi được quy định cụ thể tại Điều 14a Nghị định 88/2024/NĐ-CP, được bổ sung bởi khoản 2 Điều 2 Nghị định 226/2025/NĐ-CP.
Bồi thường cây lâu năm
Đối với cây lâu năm, là loại cây cho thu hoạch nhiều lần theo quy định tại khoản 2 Điều 103 Luật Đất đai 2024, nếu không xác định được sản lượng vườn cây còn chưa thu hoạch tương ứng với số năm còn lại trong chu kỳ thu hoạch, mức bồi thường sẽ được tính bằng giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây.
Đơn giá bồi thường cây trồng, vật nuôi
Trong trường hợp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi theo khoản 6 Điều 103 Luật Đất đai 2024, nếu chưa có quy trình sản xuất được cấp có thẩm quyền ban hành, việc ban hành đơn giá sẽ dựa trên tình hình thực tế của địa phương.
Chi phí di chuyển tài sản khi Nhà nước thu hồi đất
Theo khoản 1 Điều 104 Luật Đất đai 2024, khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển tài sản, người sử dụng đất sẽ được Nhà nước bồi thường chi phí tháo dỡ, di chuyển và lắp đặt.
Bồi thường chi phí di chuyển tài sản
Cụ thể, Nhà nước sẽ chi trả chi phí để tháo dỡ, di chuyển và lắp đặt tài sản.
Bồi thường thiệt hại cho máy móc, dây chuyền sản xuất
Đặc biệt, đối với trường hợp phải di chuyển hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất, người sử dụng đất còn được bồi thường đối với những thiệt hại phát sinh trong quá trình tháo dỡ, vận chuyển và lắp đặt.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ có quy định cụ thể về mức bồi thường cho các khoản chi phí này.
