Đất trong khu dân cư có được tách thửa không? Nguyên tắc sử dụng và trách nhiệm Nhà nước
Việc tách thửa đất trong khu dân cư là một vấn đề được nhiều người quan tâm. Khi nào người dân có thể thực hiện quyền này, những nguyên tắc nào cần tuân thủ và trách nhiệm của Nhà nước ra sao? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết những câu hỏi đó.
Điều kiện tách thửa đất trong khu dân cư
Theo quy định tại Điều 220 Luật Đất đai 2024, việc tách thửa đất trong khu dân cư được xem xét khi đáp ứng các điều kiện tiên quyết sau:
- Thửa đất đã được cấp một trong các loại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Thửa đất còn trong thời hạn sử dụng đất theo quy định pháp luật.
- Đất không vướng vào các tranh chấp pháp lý, không bị kê biên để đảm bảo thi hành án hoặc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Tuy nhiên, nếu có tranh chấp nhưng xác định được phạm vi diện tích, ranh giới đang tranh chấp, phần diện tích không tranh chấp vẫn có thể được xem xét tách thửa.
- Việc tách thửa phải đảm bảo yếu tố kết nối với hệ thống giao thông công cộng hiện hữu, cung cấp đủ nước, hệ thống thoát nước hiệu quả và đáp ứng các nhu cầu sinh hoạt thiết yếu một cách hợp lý.
- Diện tích các thửa đất mới sau khi tách phải đảm bảo quy định về diện tích tối thiểu theo từng loại đất, do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định. Trong trường hợp diện tích sau khi tách nhỏ hơn mức tối thiểu, việc hợp thửa với lô đất liền kề là bắt buộc.
- Nếu có chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất, diện tích tối thiểu của thửa đất sau khi tách phải bằng hoặc lớn hơn diện tích tối thiểu của loại đất sau chuyển mục đích sử dụng. Điều này không bắt buộc đối với các thửa đất có cả đất ở và đất khác nếu người sử dụng không có nhu cầu tách thửa.
- Trường hợp phân chia quyền sử dụng đất theo bản án, quyết định của Tòa án mà không đáp ứng đủ các điều kiện về diện tích, kích thước theo quy định, việc tách thửa sẽ không được thực hiện.
Quy trình tách thửa đất trong khu dân cư cần tuân thủ các quy định pháp luật. (Hình ảnh minh họa)
Nguyên tắc sử dụng đất theo quy định mới
Luật Đất đai 2024 (Điều 5) đề ra các nguyên tắc cơ bản trong việc sử dụng đất, nhằm đảm bảo hiệu quả và bền vững:
- Sử dụng đất đúng với mục đích đã được quy hoạch và phê duyệt.
- Đảm bảo tính bền vững, tiết kiệm và hiệu quả trong khai thác, sử dụng cả tài nguyên trên bề mặt và dưới lòng đất.
- Chú trọng công tác bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Nghiêm cấm việc lạm dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật gây ô nhiễm hoặc thoái hóa đất.
- Người sử dụng đất cần thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ đã được quy định trong thời hạn sử dụng đất, đồng thời tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của những người sử dụng đất liền kề và khu vực xung quanh.
Trách nhiệm của Nhà nước đối với người sử dụng đất
Nhà nước có những trách nhiệm quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi và bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng đất, được quy định tại Điều 15 Luật Đất đai 2024:
- Thực hiện các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho những người trực tiếp sản xuất nông nghiệp, gặp khó khăn về đất đai do quá trình chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất hoặc kinh tế, được đào tạo nghề, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm.
- Tiến hành cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.
- Thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo đúng quy định pháp luật cho những trường hợp đất đai bị thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh, hoặc vì lợi ích quốc gia, công cộng trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội.
- Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, hướng dẫn và trợ giúp pháp lý cho người sử dụng đất, giúp họ nắm vững chính sách, pháp luật, thủ tục hành chính liên quan đến đất đai và khai thác hiệu quả thông tin từ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
- Chủ động giải quyết các tranh chấp đất đai, cũng như các khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực đất đai một cách kịp thời và công bằng.
