Nhà nước thu hồi đất: Khi nào không được bồi thường theo Nghị quyết 254?
Việc Nhà nước thu hồi đất nhằm phục vụ lợi ích công cộng, phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng được bồi thường về đất. Nghị quyết 254/2025/QH15 đã quy định rõ những trường hợp không đủ điều kiện nhận bồi thường, đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong công tác thu hồi đất.
Nhà nước thu hồi đất là gì?
Theo quy định tại khoản 35 Điều 3 Luật Đất đai 2024, Nhà nước thu hồi đất là hành vi cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định thu hồi lại quyền sử dụng đất từ người đang sử dụng hoặc thu hồi đất đang được Nhà nước giao quản lý. Đây là một quy trình pháp lý quan trọng, thể hiện quyền lực của Nhà nước trong việc quản lý và sử dụng đất đai vì mục tiêu chung.
Trường hợp nào không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất theo Nghị quyết 254? (Hình từ Internet)
Các trường hợp không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất theo Nghị quyết 254
Nghị quyết 254/2025/QH15 đã nêu rõ các trường hợp người sử dụng đất sẽ không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất, bao gồm:
- Các trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 107 Luật Đất đai 2024.
- Đối với đất do các cơ quan, tổ chức của Nhà nước đang quản lý theo quy định tại Điều 217 Luật Đất đai 2024.
- Đất bị thu hồi trong các trường hợp được nêu tại Điều 81, khoản 1 và khoản 2 Điều 82 Luật Đất đai 2024.
- Các trường hợp khác theo quy định cụ thể của Chính phủ.
Việc xác định rõ các trường hợp này giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân, đồng thời tránh những tranh chấp không đáng có trong quá trình thu hồi đất.
Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản được quy định tại Điều 91 Luật Đất đai 2024, nhằm đảm bảo sự công bằng, minh bạch và ổn định đời sống cho người dân:
- Dân chủ, khách quan, công bằng: Mọi quyết định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải dựa trên cơ sở pháp lý, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người bị thu hồi đất.
- Công khai, minh bạch, kịp thời: Thông tin về quy hoạch, chính sách bồi thường phải được công bố rõ ràng, kịp thời để người dân nắm rõ.
- Vì lợi ích chung: Mục tiêu cuối cùng là phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, sự phát triển bền vững của địa phương.
- Quan tâm đối tượng chính sách: Đặc biệt chú trọng đến các đối tượng chính sách xã hội và những người trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
Bồi thường về đất
Việc bồi thường về đất có thể được thực hiện bằng cách giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi. Trong trường hợp không có đất để bồi thường, người sử dụng đất sẽ được bồi thường bằng tiền dựa trên giá đất cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường. Nếu người có đất thu hồi có nhu cầu bồi thường bằng tiền và đã đăng ký nguyện vọng, họ sẽ được đáp ứng.
Các hình thức bồi thường, hỗ trợ khác
- Bồi thường bằng đất hoặc nhà ở: Người có đất thu hồi có thể được xem xét bồi thường bằng loại đất khác hoặc bằng nhà ở nếu có nhu cầu và địa phương có đủ điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở.
- Bồi thường thiệt hại tài sản: Chủ sở hữu tài sản bị thiệt hại sẽ được bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự.
- Hỗ trợ ngừng sản xuất: Chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng hoạt động do Nhà nước thu hồi đất sẽ được xem xét hỗ trợ.
- Hỗ trợ tạo việc làm, thu nhập: Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ để người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản có điều kiện ổn định cuộc sống, sản xuất.
Quy hoạch khu tái định cư
Khu tái định cư phải đảm bảo đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo quy hoạch chi tiết đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời, khu tái định cư cần phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi.
Trách nhiệm của cơ quan nhà nước
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư.
- Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí tái định cư phải hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.
- Trong trường hợp phần diện tích đất còn lại sau khi thu hồi nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, nếu người sử dụng đất đồng ý, phần diện tích này sẽ được thu hồi và thực hiện bồi thường, hỗ trợ theo quy định. Kinh phí cho các khoản này sẽ được tính vào chi phí của dự án đầu tư.
