Rút ngắn thời gian thông báo thu hồi đất theo Nghị quyết 254: Cập nhật mới nhất
Nghị quyết 254 mang đến những thay đổi quan trọng về quy trình thu hồi đất, đặc biệt là việc rút ngắn thời gian thông báo. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những điểm mới này, giúp bạn nắm rõ quy định về thời gian thông báo thu hồi đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp.
Rút ngắn thời gian thông báo thu hồi đất theo Nghị quyết 254
Theo quy định tại Điều 3 của Nghị quyết 254/2025/QH15, quy trình thu hồi đất đã có những điều chỉnh đáng chú ý. Cụ thể, trước khi cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định thu hồi đất, thông báo thu hồi đất sẽ được gửi đến người có đất thu hồi và các bên liên quan.
Thời gian thông báo cụ thể cho từng loại đất
- Đối với đất nông nghiệp: Thời gian thông báo chậm nhất là 60 ngày.
- Đối với đất phi nông nghiệp: Thời gian thông báo chậm nhất là 120 ngày.
Quy định này áp dụng cho các trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Thời gian thông báo thu hồi đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp được rút ngắn như thế nào theo Nghị quyết 254?
Các trường hợp không áp dụng thời hạn thông báo mới
Cần lưu ý rằng thời hạn thông báo này không áp dụng trong trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 85 của Luật Đất đai.
So với Luật Đất đai 2024, quy định trước đây về thời gian thông báo là chậm nhất 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp (tại khoản 1 Điều 85 Luật Đất đai 2024). Như vậy, Nghị quyết 254 đã rút ngắn đáng kể thời gian này.
Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai
Luật Đất đai 2024, tại Điều 81, đã liệt kê cụ thể các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai. Hiểu rõ những trường hợp này giúp người sử dụng đất tuân thủ pháp luật và tránh các tranh chấp không đáng có.
Danh sách các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai dẫn đến thu hồi đất:
- Sử dụng đất không đúng mục đích và đã bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vẫn tiếp tục vi phạm.
- Người sử dụng đất hủy hoại đất và đã bị xử phạt nhưng vẫn tiếp tục tái phạm.
- Đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền.
- Đất nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ người không có quyền chuyển nhượng, tặng cho theo quy định.
- Đất được Nhà nước giao quản lý nhưng để xảy ra tình trạng lấn đất, chiếm đất.
- Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
- Đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản không sử dụng liên tục 12 tháng; đất trồng cây lâu năm không sử dụng liên tục 18 tháng; đất trồng rừng không sử dụng liên tục 24 tháng và đã bị xử phạt nhưng không đưa đất vào sử dụng theo quyết định.
- Đất được giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không sử dụng trong 12 tháng kể từ khi nhận bàn giao hoặc tiến độ sử dụng chậm 24 tháng so với dự án. Chủ đầu tư có thể được gia hạn và nộp bổ sung tiền sử dụng đất, thuê đất; hết thời hạn gia hạn mà vẫn chưa sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường.
Các trường hợp quy định tại các khoản 6, 7 và 8 nêu trên sẽ không áp dụng đối với trường hợp bất khả kháng. Chính phủ sẽ quy định chi tiết các trường hợp này.
Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất
Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc nhằm đảm bảo tính pháp lý, công bằng và trật tự xã hội. Theo khoản 1 Điều 89 Luật Đất đai 2024, các nguyên tắc này bao gồm:
- Công khai, minh bạch và dân chủ: Mọi quy trình cưỡng chế phải được thực hiện một cách rõ ràng, minh bạch, có sự tham gia của các bên liên quan và dựa trên các tiêu chí khách quan.
- Thời điểm tiến hành: Việc cưỡng chế chỉ được thực hiện trong giờ hành chính, không diễn ra từ 22 giờ đêm hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau. Đồng thời, không tiến hành cưỡng chế vào các ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết Âm lịch (15 ngày trước và sau Tết) và các trường hợp đặc biệt khác có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phong tục tập quán địa phương.
- Đối tượng áp dụng: Việc cưỡng chế sẽ được thực hiện đối với người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất và các đối tượng có liên quan khác đến khu đất bị thu hồi.
