Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất: Nhà ở, cây trồng, vật nuôi và quy trình xác định giá đất
Khi Nhà nước thu hồi đất, việc bồi thường cho các tài sản bị ảnh hưởng như nhà ở, cây trồng, vật nuôi luôn là mối quan tâm hàng đầu của người dân. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách thức bồi thường theo quy định pháp luật hiện hành, đặc biệt là những quy định mới nhất.
Nhà ở phải tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường thiệt hại như thế nào?
Theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 3 Nghị quyết 254/2025/QH15, khi Nhà nước thu hồi đất, nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống gắn liền với đất buộc phải tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần, và phần còn lại không còn đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật theo pháp luật hiện hành, thì việc bồi thường sẽ được thực hiện bằng giá trị xây dựng mới của toàn bộ nhà ở hoặc công trình đó với tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.
Tuy nhiên, nếu phần còn lại của nhà ở vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định pháp luật, thì việc bồi thường sẽ dựa trên thiệt hại thực tế và tuân theo quy định do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành.
Bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi khi thu hồi đất
Quy định tại Điều 14a Nghị định 88/2024/NĐ-CP, được bổ sung bởi khoản 2 Điều 2 Nghị định 226/2025/NĐ-CP, chi tiết về việc bồi thường đối với cây trồng và vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất.
- Đối với cây lâu năm: Nếu cây lâu năm thuộc loại cho thu hoạch nhiều lần theo quy định tại khoản 2, Điều 103 Luật Đất đai 2024 và không thể xác định được sản lượng vườn cây còn lại tương ứng với số năm trong chu kỳ thu hoạch, mức bồi thường sẽ được tính bằng giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây.
- Về đơn giá bồi thường: Khi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi (theo khoản 6, Điều 103 Luật Đất đai 2024), nếu chưa có quy trình sản xuất cây trồng, vật nuôi được cấp có thẩm quyền ban hành, thì việc ban hành đơn giá sẽ căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương.
Quy trình xác định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
Việc xác định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được thực hiện theo Điều 34 Nghị định 71/2024/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 14 Điều 1 Nghị định 226/2025/NĐ-CP.
Các bước xác định giá đất cụ thể
- Cung cấp phương án giá đất: Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã sẽ cung cấp phương án giá đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để họ lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
- Tiếp thu và hoàn thiện hồ sơ: Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc tiếp thu và hoàn thiện hồ sơ theo quy định.
- Tổ chức thẩm định: Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã sẽ chủ trì, phối hợp với Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cùng các cơ quan liên quan để tổ chức thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Quá trình này sẽ diễn ra đồng thời với việc thẩm định phương án giá đất.
